ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ

 

ՕՐԵՆՍԳԻՐՔ

 

Անտառն աշխարհագրական լանդշաֆտի տարրերից մեկն է, ծառերի, բուսական այլ կենսաձևերի, հողի, կենդանիների, մանրէների ու բնական միջավայրի բաղկացուցիչ մասերի փոխադարձորեն կապված և փոխազդող ամբողջությունը:

Անտառային օրենսգիրքը կոչված է նպաստելու անտառների գիտականորեն հիմնավորված պահպանությանը, պաշտպանությանը, վերարտադրությանը և արդյունավետ օգտագործմանը՝ ելնելով անտառների էկոլոգիական, սոցիալական և տնտեսական նշանակությունից:

 

ԳԼՈՒԽ  I

 

ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

 

Հոդված 1.

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառային օրենսդրության խնդիրները

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառային օրենսդրության խնդիրներն են՝ անտառի ջրապահպան, հողապաշտպան, կլիմայակարգավորիչ, սանիտարահիգիենիկ, առողջարարական և այլ օգտակար բնական հատկությունների պահպանումը, վերարտադրությունն ու արտադրողականության բարձրացումը, բազմակողմանի և արդյունավետ օգտագործումը, ինչպես նաև անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում ձեռնարկությունների, կազմակերպությունների և քաղաքացիների իրավունքների պաշտպանությունն ու օրինականության ամրապնդումը:

 

Հոդված 2.

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառային օրենսդրությունը

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում ծագող հարաբերությունները կարգավորվում են սույն օրենսգրքով և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրության այլ ակտերով:

 

Հոդված 3.

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պետական սեփականությունը

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառը պետության բացառիկ սեփականությունն է և տրվում է միայն օգտագործման իրավունքով:

 

Հոդված 4.

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառային ֆոնդը

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում բոլոր անտառները և անտառային տնտեսության կարիքների համար հատկացված հողերը կազմում են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառային ֆոնդը:

 

Հոդված 5.

Անտառվերականգնման, անտառապատման, անտառների պահպանության և պաշտպանության, անտառաշինության, անտառային կադաստրի վարման և անտառային ֆոնդի պետական հաշվառման աշխատանքների ֆինանսավորումը

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության և վերարտադրության բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինների կողմից իրականացվող անտառվերականգնման, անտառապատման, անտառների պահպանության և պաշտպանության, անտառաշինության, անտառային կադաստրի վարման և անտառային ֆոնդի պետական հաշվառման աշխատանքները ֆինանսավորվում են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության պետական բյուջեի միջոցների հաշվին:

 

ԳԼՈՒԽ  II

 

 ԱՆՏԱՌՆԵՐԻ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ, ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ, ՎԵՐԱՐՏԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՕԳՏԱԳՈՐԾՄԱՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՈՒՄ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ

 

Հոդված 6.

Անտառների պահպանության, պաշտպանության և վերարտադրության բնագավառում պետական կառավարումը

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության և վերարտադրության բնագավառում պետական կառավարումը, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով, իրականացնում են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարությունը, պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինները, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինները:

 

Հոդված 7.

Անտառների օգտագործման բնագավառում պետական կառավարումը

 

Անտառների օգտագործման բնագավառում պետական կառավարումը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով իրականացնում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարությունը՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմնի միջոցով£

 

Հոդված 8.

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության իրավասությունն անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության իրավասությանը ենթակա են՝

- անտառային տնտեսության վարման հիմնական ուղղությունների սահմանումը.

- անտառային տնտեսության պետական կառավարման մարմինների կազմակերպման ու գործունեության կարգի սահմանումը.

- անտառներն ըստ նշանակության դասակարգելը, դրանց մեկ խմբից մյուսը փոխադրելը.

-անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում այլ բնապահպան միջոցառումների հետ համատեղ ծրագրերի մշակումը և դրանց կատարման կազմակերպումը.

- անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման կարգի սահմանումը.

- հատման գծով բնափայտի մթերման տարեկան նորմայի (հաշվարկային հատատեղի) հաստատումը.

- անտառօգտագործման (անտառային ֆոնդի օգտագործման) վճարների սահմանումը.

- անտառային տնտեսության վարման գիտահետազոտական, նախագծային-կոնստրուկտորական աշխատանքների կազմակերպումը և կոորդինացումը.

- անտառաշինության, պետական անտառային կադաստրի վարման, անտառային ֆոնդի պետական հաշվառման և անտառային մոնիտորինգի կազմակերպումը.

- անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման հարցերով միջազգային համագործակցության իրականացումը:

 

Հոդված 9.

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների իրավասությունն անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների իրավասությանը ենթակա են՝

- անտառային հրդեհների մարման աշխատանքներին մասնագիտացված ծառայությունների, անտառօգտագործողների և բնակչության ներգրավումը.

- անտառային ֆոնդի տարածքում անտառային տնտեսության վարման և անտառօգտագործման հետ չկապված շինարարական ու պայթեցման աշխատանքները, օգտակար հանածոների արդյունահանման, կաբելների, խողովակաշարերի և այլ կոմունիկացիաների անցկացման, հորատման և այլ աշխատանքները վերահսկելը.

- անտառային տարածքի օգտագործման և պահպանման միջոցների իրականացմանն աջակցելը:

 

Հոդված 10.

Անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինների իրավասությունը

 

Անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինների իրավասությանը ենթակա են՝

- անտառային ֆոնդի պետական հաշվառումը.

- անտառային ֆոնդի հողերի բերրիության բարձրացումն ու պահպանումը, դրանց նպատակային օգտագործման ապահովումը.

- անտառների վերարտադրությունը, դրանց արտադրողականության բարձրացումն ու խնամքը, անտառային պաշարների արդյունավետ օգտագործման կազմակերպումը.

- անտառային ֆոնդի տարածքների հրդեհային անվտանգության միջոցառումների իրականացումը, անտառային հրդեհների հայտնաբերումն ու կանխումը, վնասատուների և հիվանդությունների դեմ ժամանակին պայքարի կազմակերպումը.

- անտառօգտագործման կանոնների խախտման, անտառային ֆոնդի տարածքում անտառի օգտագործման հետ չկապված աշխատանքների, ապօրինի հատումների, ծառերի, թփերի, երիտասարդ տնկարկների և անտառամշակույթների վնասման ու ոչնչացման, քիմիական, ռադիոակտիվ նյութերով, կեղտաջրերով, կոմունալ-կենցաղային թափոններով անտառների աղտոտման և անտառային օրենսդրության այլ խախտումների ժամանակին հայտնաբերումն ու կանխարգելումը.

- պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների որոշումների համաձայն, անտառային հրդեհների մարման աշխատանքներին մասնագիտացված ծառայությունների, անտառօգտագործողների և բնակչության ներգրավումը:

 

ԳԼՈՒԽ  III

 

 ԱՆՏԱՌՆԵՐԻ ԴԱՍԱԿԱՐԳՈՒՄԸ ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ

 

Հոդված 11.

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների դասակարգումը

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառներն ըստ իրենց նպատակային նշանակության դասակարգվում են հետևյալ խմբերի՝

- պաշտպանական նշանակության անտառներ,

- սոցիալական նշանակության անտառներ,

- հատուկ նշանակության անտառներ:

Պաշտպանական նշանակության անտառներն են՝

ա) ջրապահպան (գետերի, լճերի, ջրամբարների առափնյա անտառները՝ ներառյալ ձկների ձվադրատեղերը պահպանող անտառները).

բ) հակաէրոզիոն (հողապաշտպան) անտառազանգվածները:

Սոցիալական նշանակության անտառներն են՝ սանիտարահիգիենիկ (ջրամատակարարման աղբյուրների, սանիտարական պահպանության գոտիների) անտառները, առողջարարական, ռեկրեացիոն նշանակության անտառները:

Հատուկ նշանակության անտառներն են՝ բնության հատուկ պահպանվող տարածքների համակարգում ընդգրկված անտառները:

 

ԳԼՈՒԽ  IV

 

ՀԱՏՄԱՆ ՏԱՐԻՔԸ, ՀԱՇՎԱՐԿԱՅԻՆ ՀԱՏԱՏԵՂ

 

Հոդված 12.

Հատման տարիքը

 

Հատման տարիքը որոշվում է ելնելով անտառների հիմնական նպատակային նշանակությունից, էկոլոգիական, տնտեսական խնդիրներից, հատատեղերի արտադրողականությունից, աճող ծառատեսակների կենսաբանական առանձնահատկություններից, ինչպես նաև հատամասերում անտառի վերականգնման ժամկետներից:

Հատման տարիքը հիմնավորվում է հատուկ գիտական հետազոտությունների միջոցով և հաստատվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:

 

Հոդված 13.

Հաշվարկային հատատեղ

 

Հատման գծով բնափայտի մթերման տարեկան նորման (հաշվարկային հատատեղը) երկարատև ժամանակաշրջանի համար հաշվարկվում է անտառաշինության ժամանակ անտառային տնտեսություն վարող յուրաքանչյուր ձեռնարկության ու կազմակերպության համար առանձին՝ ելնելով անսպառ և անընդհատ անտառօգտագործման սկզբունքներից:

Հաշվարկային հատատեղը հաստատվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության կողմից՝ հատուկ լիազորված մարմնի ներկայացմամբ և գործում է հաջորդ տարվա հունվարի 1-ից:

Անտառային ֆոնդում տեղի ունեցող փոփոխությունների դեպքում (սահմանների, հատման տարիքի) հաշվարկային հատատեղերում կարող են կատարվել ուղղումներ:

 

ԳԼՈՒԽ  V

 

ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՏԱՐԱԾՔՆԵՐԻ ՓՈԽԱԴՐՈՒՄԸ ՈՉ ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՏԱՐԱԾՔՆԵՐԻ

 

Հոդված 14.

Անտառային տարածքները ոչ անտառայինի փոխադրելու կարգը

 

Անտառային տնտեսության վարման և անտառօգտագործման հետ չկապված նպատակներով անտառային տարածքները ոչ անտառայինի փոխադրելու կարգը սահմանում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարությունը:

 

Հոդված 15.

Անտառային օգտագործումների իրականացման և անտառային տնտեսության վարման հետ կապված անտառային տարածքները ոչ անտառայինի փոխադրելը

 

Անտառային տնտեսություն վարող ձեռնարկություններն ու կազմակերպությունները կարող են անտառներում և անտառային տնտեսության կարիքների վարման համար հատկացված հողերում կառուցել անտառային տնտեսության վարման հետ կապված արտադրական և դրանց օժանդակ օբյեկտներ՝ անհրաժեշտության դեպքում անտառային տարածքները փոխադրելով ոչ անտառայինի՝ համաձայնեցնելով Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության կողմից հատուկ լիազորված պետական մարմնի հետ:

 

ԳԼՈՒԽ  VI

 

ԱՆՏԱՌՆԵՐԻ ՎԻՃԱԿԻ ԵՎ ՎԵՐԱՐՏԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ՎՐԱ ԱԶԴՈՂ ՕԲՅԵԿՏՆԵՐԻ ՏԵՂԱԲԱՇԽՈՒՄԸ, ՆԱԽԱԳԾՈՒՄԸ, ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈՒ ԳՈՐԾԱՐԿՈՒՄԸ

 

Հոդված 16.

Անտառների վիճակի և վերարտադրության վրա ազդող օբյեկտների տեղաբաշխման, նախագծման, շինարարության ու գործարկման պայմանները և շինարարության տեղի ու նախագծերի համաձայնեցումը

 

Անտառների վիճակի և վերարտադրության վրա ազդող նոր և վերակառուցվող ձեռնարկությունների և այլ օբյեկտների տեղաբաշխման, նախագծման, շինարարության և գործարկման ժամանակ, ինչպես նաև նոր տեխնոլոգիական պրոցեսներ արմատավորելիս պետք է նախատեսվեն և իրագործվեն այնպիսի միջոցառումներ, որոնք ապահովեն անտառների պահպանումը կեղտաջրերի, քիմիական նյութերի, արդյունաբերական արտանետումների, մնացորդների և կոմունալ-կենցաղային թափոնների բացասական ներգործությունից:

Անտառների վիճակի և վերարտադրության վրա ազդող ձեռնարկությունների և այլ օբյեկտների շինարարության տեղը և նախագծերը որոշվում են պետական էկոլոգիական փորձաքննության հիման վրա և համաձայնեցվում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության, պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինների և այլ շահագրգիռ մարմինների հետ:

 

Հոդված 17.

Անտառային տնտեսության վարման և անտառօգտագործման հետ չկապված աշխատանքներ կատարելու կարգը

 

Անտառային ֆոնդի տարածքում անտառային տնտեսության վարման և անտառօգտագործման հետ չկապված շինարարական ու պայթեցման աշխատանքները, օգտակար հանածոների արդյունահանումը, կաբելների, խողովակաշարերի և այլ կոմունիկացիաների անցկացումը, հորատման և այլ աշխատանքները կատարվում են պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինների կողմից տրված թույլտվության հիման վրա՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:

 

ԳԼՈՒԽ  VII

 

ԱՆՏԱՌՕԳՏԱԳՈՐԾՈՒՄ

 

Հոդված 18.

Անտառօգտագործման տեսակները

 

Անտառներում կարող են իրականացվել անտառօգտագործման (անտառային ֆոնդի օգտագործման) հետևյալ տեսակները՝

- բնափայտի մթերում.

- երկրորդական անտառանյութի (կոճղերի) մթերում.

- կողմնակի անտառօգտագործում (խոտհունձ, անասունների արածեցում, փեթակների և մեղվանոցների տեղադրում, վայրի պտղի, ընկույզի, սնկի, հատապտղի, դեղաբույսերի և տեխնիկական հումքի հավաքում և մթերում).

- անտառից օգտվելը որսորդական տնտեսության կարիքների համար.

- անտառից օգտվելը գիտահետազոտական նպատակներով.

- անտառից օգտվելը մշակութային-առողջարարական նպատակներով:

 

Հոդված 19.

Անտառօգտագործումն իրականացնելու ժամկետները

 

Անտառային ֆոնդի տարածքները սահմանված կարգով ժամանակավոր օգտագործման են հատկացվում կարճատև՝ մինչև հինգ տարի և երկարատև՝ հինգից տասը տարի ժամկետով:

 

Հոդված 20.

Անտառօգտագործողները

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառօգտագործողներ կարող են լինել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության և օտարերկրյա ձեռնարկությունները, կազմակերպություններն ու քաղաքացիները:

 

Հոդված 21.

Անտառային ֆոնդի տարածքները օգտագործման հատկացնելու կարգը

 

Անտառային ֆոնդի տարածքները հատկացվում են օգտագործման հատուկ փաստաթղթերի՝ անտառօգտագործման պայմանագրի, անտառահատման տոմսի կամ օրդերի, անտառային տոմսի հիման վրա:

Անտառահատման տոմսը կամ օրդերը և անտառային տոմսն անտառօգտագործողին տալիս են անտառային պաշարների կամ անտառային ֆոնդի տեղամասերի միանվագ օգտագործման իրավունք:

Անտառային ֆոնդից հատկացվող յուրաքանչյուր տեղամասի և անտառօգտագործման տեսակի համար անտառօգտագործման իրավունք տվող փաստաթղթերի ձևակերպման և հատկացման կարգը սահմանում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինը:

Անտառային ֆոնդի տարածքները կարճաժամկետ և երկարաժամկետ օգտագործման իրավունք վերապահող փաստաթղթերի ձևակերպումը և տրամադրումը համաձայնեցվում է հատուկ լիազորված պետական մարմնի հետ:

 

Հոդված 22.

Անտառներում քաղաքացիների գտնվելու իրավունքը

 

Քաղաքացիներն իրավունք ունեն գտնվել անտառներում իրենց հանգստի, անձնական օգտագործման նպատակով վայրի պտուղ, հատապտուղ, ընկույզ, սունկ և այլ սննդամթերք հավաքելու համար:

Քաղաքացիները պարտավոր են անտառներում պահպանել հրդեհային անվտանգության կանոնները, թույլ չտալ ծառերի և թփերի կոտրատում և հատումներ, անտառային մշակույթների վնասում, անտառների աղտոտում, մրջնանոցների, թռչունների բնատեղերի ոչնչացում և անտառային օրենսդրության այլ խախտումներ:

Անտառներում քաղաքացիների գտնվելը, վայրի պտուղ, հատապտուղ, ընկույզ հավաքելը կարող է սահմանափակվել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով՝ ելնելով հրդեհային անվտանգության ապահովման և անտառապտղատու, անտառասերմնային, ընկուզապտղային տնտեսությունների վարման շահերից:

Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների անտառներում քաղաքացիների գտնվելը կարող է սահմանափակվել կամ արգելվել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

 

Հոդված 23.

Անտառօգտագործման պայմանագիրը

 

Անտառօգտագործման պայմանագիրը պետք է ընդգրկի՝

- անտառային ֆոնդի օգտագործման հատկացվող հատվածի սահմանների նկարագրությունը.

- անտառօգտագործման տեսակը, ծավալները և կարգը.

- անտառօգտագործողի պարտականություններն անտառային պաշարների պահպանության, պաշտպանության և վերարտադրության ապահովման նպատակով.

- անտառտնտեսական միջոցառումների ֆինանսավորման պայմաններն ու կարգը.

- անտառօգտագործման վճարների չափը և դրանց մուծման ժամկետները.

- անտառային ֆոնդի հատվածի բնութագիրը և նրա վիճակին ներկայացվող պահանջները օգտագործման ժամկետի ավարտման պահին.

- մատակարարումների ծավալները պետական կարիքների համար:

Պայմանագիրը կարող է լրացուցիչ ընդգրկել անտառային ֆոնդի օգտագործման այլ պայմաններ, որոնք չեն հակասում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությանը:

Պայմանագիրը կնքվում է անտառային տնտեսություն վարող ձեռնարկությունների, կազմակերպությունների և անտառօգտագործողների միջև:

 

Հոդված 24.

Անտառահատման տոմսը (օրդերը) և անտառային տոմսը

 

Անտառահատման տոմսն այն փաստաթուղթն է, որը անտառօգտագործողին տալիս է բնափայտի և երկրորդական անտառանյութի մթերման ու դուրսբերման իրավունք: Անտառահատման տոմսը նախատեսում է բաց թողնվող բնափայտի և երկրորդական անտառանյութի քանակական և որակական բնութագրումը, դրա արժեքը, աշխատանքների կատարման ժամկետները, անտառավերականգնման և հատատեղերի մաքրման աշխատանքների պայմանները:

Անտառահատման տոմսը տրվում է անտառային տնտեսություն վարող ձեռնարկության կամ կազմակերպության կողմից:

Արմատի վրա բնափայտի մանր բացթողման օրդերն այն փաստաթուղթն է, որն անտառօգտագործողին բնափայտի ու կողմնակի անտառօգտագործման և դուրսբերման իրավունք է տալիս: Այն համապատասխան անտառահատման տոմսի հիման վրա տրվում է անտառապետության կողմից:

Անտառային տոմսը կողմնակի անտառօգտագործման իրավունք է տալիս: Այն նախատեսում է անտառօգտագործման չափերը, ժամկետները, արժեքը և պայմանները:

Անտառային տոմսը տրվում է անտառային տնտեսություն վարող ձեռնարկության կամ կազմակերպության կողմից:

 

ԳԼՈՒԽ  VIII

 

ԱՆՏԱՌՕԳՏԱԳՈՐԾՈՂՆԵՐԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

Հոդված 25.

Անտառօգտագործողների իրավունքները

 

Անտառօգտագործողներն իրավունք ունեն՝

- իրականացնել միայն այն անտառօգտագործումները և միայն այն ծավալներով, որպիսիք նշված են անտառօգտագործման իրավունք տվող փաստաթղթերում.

- ինքնուրույն ընտրել անտառօգտագործման իրականացման տնտեսական գործունեության ձևերը.

- սահմանված կարգով բացել անտառտնտեսական նշանակության ճանապարհներ, սարքավորել անտառային արտադրանքի պահեստավորման համար հարթակներ, կառուցել ժամանակավոր արտադրական և տնտեսական կառուցվածքներ, կազմակերպել ավտոտրանսպորտի կանգառման տեղեր՝ դրանց տեղաբաշխվածությունը համաձայնեցնելով անտառային տնտեսության մարմինների հետ:

 

Հոդված 26.

Անտառօգտագործողների պարտականությունները

 

Անտառօգտագործողները պարտավոր են՝

- աշխատանքները կատարելու ընթացքում թույլ չտալ հողատարման առաջացում, բացառել կամ սահմանափակել անտառօգտագործման բացասական ազդեցությունը անտառների վիճակի և վերարտադրության, ինչպես նաև ջրամբարների և այլ բնական օբյեկտների վրա.

- թույլ չտալ թերհատումներ և գերհատումներ, մթերված բնափայտը չթողնել հատատեղերում և անտառներում.

- ապահովել հրդեհային անվտանգության կանոնների պահանջների կատարումը և աշխատանքների կատարման վայրերում իրականացնել հակահրդեհային միջոցառումներ, անտառային հրդեհների առաջացման դեպքում մարել դրանք.

- հատատեղերը մաքրել հատման մնացորդներից, անտառօգտագործման հետևանքով անտառային ֆոնդի խախտված հատվածները բերել օգտագործման համար պիտանի վիճակի.

- լիարժեք և արդյունավետ օգտագործել հատատեղերը և անտառահանդակները.

- ժամանակին և լրիվ մուծել անտառօգտագործման վճարը.

- կատարել այլ պարտականություններ՝ սահմանված Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության կողմից հաստատված անտառանյութի բացթողման և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինների կողմից հաստատված անտառահատումների կանոններով:

 

Հոդված 27.

Անտառային ֆոնդի օգտագործման իրավունքի դադարման կամ սահմանափակման հիմքերը

 

Անտառային ֆոնդի օգտագործման իրավունքը դադարում է, երբ՝

- լրացել է անտառօգտագործման ժամկետը.

- անտառօգտագործողը հրաժարվում է անտառային ֆոնդից օգտվելու իրավունքից.

-առաջանում են անտառօգտագործման իրավունք տվող փաստաթղթերով նախատեսված այն պայմանները, որոնց առկայության դեպքում անտառօգտագործման հետագա իրականացումն անհնար է դառնում:

Անտառային ֆոնդի օգտագործման իրավունքը ժամկետից շուտ կարող են դադարեցնել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինը կամ նրա տեղական մարմինները, երբ՝

- անտառօգտագործման գոտում բնակվող մարդկանց կյանքին կամ առողջությանն անմիջական վտանգ է սպառնում.

- անտառօգտագործողների կողմից երկու անգամից ավելի խախտվում են անտառօգտագործման սահմանված կանոնները.

- առաջանում են արտակարգ իրավիճակներ (տարերային աղետներ, պատերազմական գործողություններ և այլն).

- անտառօգտագործողը սահմանված ժամկետում ձեռնամուխ չի եղել անտառային ֆոնդի օգտագործմանը՝ նախատեսված ծավալների սահմաններում.

- անտառօգտագործող ձեռնարկությունը կամ կազմակերպությունը լուծարվել է.

- անտառօգտագործողը պարբերաբար չի մուծել անտառօգտագործման վճարը:

Անտառօգտագործման իրավունքի դադարման դեպքում անտառօգտագործման պայմանագիրը, անտառահատման տոմսը (օրդերը) և անտառային տոմսն անվավեր են համարվում:

Անտառօգտագործման իրավունքը սահմանափակվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմնի կամ նրա տեղական մարմինների կողմից, երբ խախտվում են անտառօգտագործման պայմանների կետերը:

 

Հոդված 28.

Անտառային ֆոնդի օգտագործման հայտի մերժումը

 

Անտառային ֆոնդի օգտագործման հայտը մերժվում է այն դեպքերում, երբ՝

- դիմողը կանխամտածված իր մասին ոչ ճիշտ տեղեկություններ է ներկայացրել.

- դիմողը չունի անտառօգտագործման համար անհրաժեշտ ֆինանսական, տեխնիկական հնարավորություններ.

- անտառային ֆոնդի տվյալ հատվածում արդեն կատարվում է անտառօգտագործում:

 

Հոդված 29.

Անտառօգտագործողների իրավունքների երաշխիքները

 

Անտառօգտագործողների գործունեությանը միջամտելն արգելվում է (բացառությամբ անտառային և բնապահպան այլ օրենսդրության խախտման դեպքերի):

Անտառօգտագործողների խախտված իրավունքները ենթակա են վերականգնման: Անտառօգտագործողներին պատճառված վնասը հատուցվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

 

ԳԼՈՒԽ  IX

 

 ԲՆԱՓԱՅՏԻ ՄԹԵՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ, ԲՆԱՓԱՅՏԻ ՄԹԵՐՄԱՆ ՉԱՓԸ ՈՐՈՇԵԼԸ

 

Հոդված 30.

Անտառահատումների տեսակները և եղանակները

 

 Անտառներում բնափայտի մթերումն իրականացվում է անտառավերականգնման հատումների եղանակով, որոնք կատարվում են հասունացած և գերհասուն անտառամասերում:

Բնափայտը մթերվում է նաև միջանկյալ օգտագործման հատումներ կատարելիս (անտառի խնամք և սանիտարական հատումներ, ինչպես նաև այլ հատումներ կատարելիս, անտառային տարածությունների մաքրումը՝ կապված հիդրոհանգույցների, խողովակաշարերի, ճանապարհների շինարարության հետ, անտառուղիներ գցելիս, հակահրդեհային շերտեր ստեղծելիս և այլն):

 

Հոդված 31.

Միջանկյալ օգտագործման և այլ հատումներ կատարելիս բնափայտի մթերման չափը որոշելը

 

 Միջանկյալ օգտագործման հատումներ կատարելիս բնափայտի մթերման չափը որոշվում է անտառաշինության նյութերի հիման վրա, ելնելով անտառների տեսակազմի և որակի բարելավման անհրաժեշտությունից, իսկ այլ հատումներ կատարելիս՝ անտառային տարածությունների մաքրման, անտառուղիներ գցելու և այլ աշխատանքների ծավալներից:

 

ԳԼՈՒԽ  X

 

ԵՐԿՐՈՐԴԱԿԱՆ ԱՆՏԱՌԱՆՅՈՒԹԻ ՄԹԵՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

 

Հոդված 32.

Երկրորդական անտառանյութի մթերմանը ներկայացվող ընդհանուր պահանջները

 

Արդյունաբերական վերամշակման, անտառային արտադրությունների զարգացման և բնակչության կարիքների բավարարման համար երկրորդական անտառանյութի մթերումը պետք է իրականացվի առանց անտառին վնաս պատճառելու:

Երկրորդական անտառանյութի մթերման կարգը սահմանվում է սույն օրենսգրքի 33 հոդվածով:

 

Հոդված 33.

Կոճղերի մթերումը

 

Կոճղերի մթերումը թույլատրվում է ամբողջ տարվա ընթացքում՝ չվերականգնված հատատեղերում և երիտասարդ տնկարկներում: Կոճղերի մթերման եղանակները և այն տնկարկների տարիքը, որտեղ թույլատրվում է կոճղերի մթերում, սահմանում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինը՝ իր իրավասության սահմաններում:

Կոճղերի մթերումն արգելվում է այն անտառամասերում, որտեղ այն կարող է հողատարման երևույթներ առաջացնել կամ տնկարկներին վնաս պատճառել:

 

ԳԼՈՒԽ  XI

 

ԿՈՂՄՆԱԿԻ ԱՆՏԱՌՕԳՏԱԳՈՐԾՈՒՄՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ

 

Հոդված 34.

Կողմնակի անտառօգտագործումն իրականացնելու ընդհանուր պայմանները

 

Խոտհունձը, անասունների արածեցումը, փեթակների և մեղվանոցների տեղադրումը, վայրի պտղի, ընկույզի, սնկի, հատապտղի, դեղաբույսերի և տեխնիկական հումքի հավաքումն ու մթերումը, ինչպես նաև այլ կողմնակի անտառօգտագործումները պետք է իրականացվեն առանց անտառին վնաս պատճառելու:

Կողմնակի անտառօգտագործման համար հատկացված տարածություններում արգելվում է դրանց մաքրումը, ծառերի հատումը, հողի վարելը, կապիտալ շինությունների կառուցումը:

Արգելվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Կարմիր գրքում ընդգրկված հազվադեպ և ոչնչացող բույսեր հավաքելը:

Կողմնակի անտառօգտագործման կարգը և պայմանները սահմանվում են սույն օրենսգրքով և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կողմնակի անտառօգտագործման կանոնադրությամբ:

 

Հոդված 35.

Խոտհունձը և անասունների արածեցումը

 

Անտառներում և անտառային տնտեսության կարիքների համար հատկացված հողերում խոտհունձը և անասունների արածեցումն արգելվում է այն հատվածներում, որտեղ դա կարող է վնաս պատճառել անտառին:

Տարածությունները, որտեղ չի թույլատրվում խոտհունձ և անասունների արածեցում, որոշվում են անտառային տնտեսություն վարող ձեռնարկությունների կամ կազմակերպությունների կողմից՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան:

 

Հոդված 36.

Անտառային ֆոնդի խոտհարքներն ու արոտավայրերն օգտագործման հատկացնելը

 

Անտառային տնտեսության կարիքների համար չօգտագործվող խոտհարքները և արոտավայրերը վճարովի, ժամանակավոր օգտագործման կարող են հատկացվել ձեռնարկություններին, կազմակերպություններին և քաղաքացիներին, եթե այդ օգտագործումը չի հակասում անտառային տնտեսության շահերին: Խոտհարքները և արոտավայրերը օգտագործման են հատկացվում՝ պահպանելով Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հողային օրենսդրության պահանջները:

 

ԳԼՈԻԽ  XII

 

ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՖՈՆԴԻՑ ՕԳՏՎԵԼԸ ՈՐՍՈՐԴԱԿԱՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ԿԱՐԻՔՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ, ԳԻՏԱՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ-ԱՌՈՂՋԱՐԱՐԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐՈՎ

 

Հոդված 37.

Որսորդական տնտեսության կարիքների համար անտառային ֆոնդից օգտվելու կարգը

 

Որսորդական տնտեսության կարիքների համար անտառային ֆոնդից օգտվելու իրավունք ունեն մասնագիտացված որսորդական տնտեսությունները, հասարակական կազմակերպությունները և քաղաքացիները:

Անտառային ֆոնդի տարածքներում անտառօգտագործումը և անտառտնտեսական միջոցառումները պետք է իրականացվեն, հաշվի առնելով վայրի կենդանիների ապրելու համար բարենպաստ պայմանների պահպանման անհրաժեշտությունը:

Անտառներում կենդանիների թիվը կարգավորվում է անտառահանդակների համար թույլատրելի խտության սահմաններում այն հաշվով, որ կենդանիները վնաս չպատճառեն անտառային տնտեսությանը:

Որսորդական տնտեսության կարիքների համար անտառային ֆոնդից օգտվելու կարգը և պայմանները սահմանվում են որսորդական տնտեսության կարիքների համար անտառից օգտվելու կանոնադրությամբ, որը հաստատվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության կողմից:

 

Հոդված 38.

Գիտահետազոտական նպատակներով անտառային ֆոնդից օգտվելու կարգը

 

Անտառային ֆոնդում գիտահետազոտական աշխատանքներ կատարելու համար համապատասխան ձեռնարկություններին և կազմակերպություններին հատկացվում է հատուկ անտառային տարածք: Հատկացված անտառատարածքներում կարող է սահմանափակվել կամ լրիվ արգելվել անտառօգտագործումը այլ ձեռնարկությունների, կազմակերպությունների կողմից, եթե դա անհամատեղելի է գիտահետազոտական աշխատանքների նպատակների հետ:

Գիտահետազոտական նպատակներով անտառից օգտվելու կարգը սահմանում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված մարմինը:

 

Հոդված 39.

Մշակութային-առողջարարական նպատակներով անտառից օգտվելու կարգը

 

Բնակչության հանգիստը կազմակերպելու նպատակով տեղական ինքնակառավարման մարմինները, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինները, ինչպես նաև դրանց հետ համաձայնեցնելով՝ այլ ձեռնարկությունները, կազմակերպությունները և քաղաքացիները, անտառների կանաչ գոտիներում և բնակչության հանգստի համար օգտագործվող այլ տարածքներում իրականացնում են անտառային տարածքների բարեկարգման և բնակչության սպասարկման միջոցառումներ, հաշվի առնելով անտառային միջավայրի և բնական լանդշաֆտի պահպանման անհրաժեշտությունը, ինչպես նաև պահպանելով հրդեհային անվտանգության կանոնները և սանիտարական պահանջները:

Մշակութային-առողջարարական նպատակներով անտառից օգտվելու կարգը և պայմանները սահմանում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինը:

 

ԳԼՈԻԽ  XIII

 

 ԱՆՏԱՌՕԳՏԱԳՈՐԾՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԲՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՏՈՒԿ ՊԱՀՊԱՆՎՈՂ ՏԱՐԱԾՔՆԵՐՈՒՄ, ՔԱՂԱՔԱՅԻՆ ԱՆՏԱՌՆԵՐՈՒՄ, ՍԱՀՄԱՆԱՅԻՆ ԳՈՏՈՒՄ

 

Հոդված 40.

Անտառօգտագործման առանձնահատկությունները բնության հատուկ պահպանվող տարածքներում

 

Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների անտառներում անտառօգտագործման կարգը սահմանվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին օրենքով և դրա հիման վրա ընդունված Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրական այլ ակտերով:

 

Հոդված 41.

Անտառօգտագործման առանձնահատկությունները քաղաքային անտառներում

 

Քաղաքային անտառները առաջնահերթ օգտագործվում են մշակութային-առողջարարական նպատակներով և բնակչության հանգստի համար:

Քաղաքային անտառներում արգելվում է անտառավերականգնման հատումների իրականացման կարգով բնափայտի մթերումը, երկրորդական անտառանյութի, ինչպես նաև կողմնակի անտառօգտագործման արտադրանքի արդյունագործական մթերումը և անասունների արածեցումը:

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ քաղաքային անտառներում կարող են արգելվել նաև անտառօգտագործման այլ տեսակներ, եթե դրանք անհամատեղելի են մշակութային-առողջարարական միջոցառումների իրականացման և բնակչության հանգստի կազմակերպման հետ:

 

Հոդված 42.

Անտառօգտագործման առանձնահատկությունները սահմանային գոտում

 

Սահմանային գոտում անտառօգտագործման առանձնահատկությունները սահմանում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինը՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության պաշտպանության նախարարության հետ համատեղ:

 

ԳԼՈԻԽ  XIV

 

 ԱՆՏԱՌԱՎԵՐԱԿԱՆԳՆՈՒՄ ԵՎ ԱՐՏԱԴՐՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱՐՁՐԱՑՈՒՄ: ԱՆՏԱՌԱՊԱՏՈՒՄ

 

Հոդված 43.

Անտառների արտադրողականության բարձրացման միջոցառումները

 

Անտառների արտադրողականությունը բարձրացնելու և որակը բարելավելու նպատակով իրականացվում են անտառի խնամքի, սանիտարական և սակավարժեք ծառուտների վերականգնման հատումներ, կատարվում են անտառների վերարտադրության, տեսակային և տարիքային կազմի բարելավման, արդյունավետ օգտագործման, անտառասերմնային բազաների ստեղծման, հիդրոմելիորատիվ և այլ անտառապատման միջոցառումներ:

 

Հոդված 44.

Անտառավերականգնման և անտառապատման կարգը

 

Անտառային ֆոնդի տարածքների էկոլոգիական վիճակի բարելավման, անտառապատվածության ապահովման և արդյունավետ օգտագործման նպատակներով հատված, այրված և նախկինում անտառածածկ այլ տարածքներում կատարվում է անտառավերականգնում, իսկ անտառային տնտեսության կարիքների համար հատկացված հողերում, ինչպես նաև գյուղատնտեսական նշանակության այլ հողերում՝ անտառապատում:

Անտառավերականգնման աշխատանքի ծավալների և եղանակների որոշումը, ինչպես նաև այդ աշխատանքների համար տնտեսապես արժեքավոր տեսակների ընտրությունը կատարում են անտառային տնտեսություն վարող ձեռնարկությունները և կազմակերպությունները՝ անտառաշինության փաստաթղթերի հիման վրա, հաշվի առնելով անտառային ֆոնդում տեղի ունեցող փոփոխությունները:

Անտառավերականգնումը, անտառատնկումը, անտառային սերմերի մթերումը և տնկանյութի աճեցումն իրականացնում են անտառային տնտեսություն վարող ձեռնարկությունները և կազմակերպությունները:

Անտառօգտագործողները պարտավոր են հատատեղերում կատարել անտառավերականգնման աշխատանքներ՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինների հետ համաձայնեցված եղանակներով ու մեթոդներով, և ժամանակին հանձնել իրենց հիմնադրած անտառամշակույթները:

 

Հոդված 45.

Անտառօգտագործողների պարտականությունները հատատեղերում անտառավերականգնման համար բարենպաստ պայմաններ ապահովելու բնագավառում

 

Անտառօգտագործողները պարտավոր են կատարել անտառային պաշարների վերականգնման համար բարենպաստ պայմանների ապահովման պահանջները:

Այդ պահանջները պետք է հաշվի առնվեն նաև բնափայտի մթերման և տեղափոխման նոր տեխնիկա մշակելիս: Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինները կարող են ընդհատել անտառավերականգնման համար վտանգ ներկայացնող աշխատանքների կատարումը:

 

Հոդված 46.

Անտառային տնտեսություն վարող ձեռնարկությունների և կազմակերպությունների պարտականությունները անտառների արտադրողականության բարձրացման ուղղությամբ

 

Անտառային տնտեսություն վարող ձեռնարկությունները և կազմակերպություններն անտառների որակական կազմի բարելավման, դրանց արդյունավետության բարձրացման նպատակով պարտավոր են՝

- կատարել անտառի խնամքի, տնտեսապես առավել արժեքավոր տեսակների սելեկցիայի, անտառային սերմնաբուծության և տեսակափորձարկման աշխատանքները.

- միջոցներ ձեռնարկել հողի բերրիությունը բարձրացնելու, գերխոնավ հողերը չորացնելու, հողերի ջրային և հողմնային հողատարման, ճահճակալման, աղակալման և հողերի վիճակը վատացնող այլ երևույթները կանխելու համար, ինչպես նաև իրականացնել այլ միջոցառումներ անտառների տեսակազմը բարելավելու, արտադրողականությունն ու պաշտպանական հատկությունները բարձրացնելու ուղղությամբ.

- ապահովել հատկապես կաղնու, հաճարենու, սոճենու և այլ արժեքավոր ծառատեսակների ժամանակին վերարտադրությունը, դրանց արդյունավետության և բնապահպան հատկությունների բարձրացումը.

- միջոցներ ձեռնարկել անտառավերականգնման և նոր անտառների ստեղծման նպատակով անտառային ֆոնդի հողերի լիակատար և արդյունավետ օգտագործման համար:

 

ԳԼՈՒԽ  XV

 

 ԱՆՏԱՌՆԵՐԻ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈՒ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

Հոդված 47.

Անտառների պահպանության ու պաշտպանության նպատակները և խնդիրները

 

Անտառները ենթակա են պահպանման հրդեհներից, ապօրինի հատումներից և արածեցումից, անտառօգտագործման սահմանված կարգի խախտումներից և անտառին վնաս պատճառող այլ գործողություններից, ինչպես նաև ենթակա են պաշտպանության վնասատուներից և հիվանդություններից:

Անտառների պահպանությունը և պաշտպանությունն ընդգրկում է կազմակերպական, իրավական և այլ միջոցառումների համալիր և իրականացվում է՝ հաշվի առնելով անտառների տարածքային և կենսաբանական առանձնահատկությունները:

 

Հոդված 48.

Անտառների պահպանության և պաշտպանության միջոցառումների իրականացման կարգը

 

Անտառների պահպանության ու պաշտպանության միջոցառումների իրականացումը դրվում է անտառային տնտեսություն վարող ձեռնարկությունների, կազմակերպությունների և պետական անտառային պահպանության ծառայության վրա:

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարությունը, պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինները Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան ապահովում են անտառների պահպանությունը և պաշտպանությունը, անտառային հրդեհների դեմ պայքարի միջոցառումների իրականացումը՝ դրանք մարելու համար ներգրավելով մասնագիտացված ծառայություններին, անտառօգտագործողներին և բնակչությանը: Առավել հրդեհավտանգ ժամանակաշրջանում արգելվում է բնակչության և տրանսպորտային միջոցների մուտքը անտառներ, ինչպես նաև որոշ անտառային տարածքներում բոլոր տեսակի աշխատանքները:

 

Հոդված 49.

Պետական մարմինների հատուկ լիազորությունները անտառային հրդեհների, վնասատուների և անտառի հիվանդությունների դեմ պայքարի գործում

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարությունը, պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինները անտառային հրդեհների առաջացումը կանխարգելելու, դրանց, ինչպես նաև վնասատուների և անտառի հիվանդությունների դեմ պայքարելու նպատակով՝

- ամեն տարի, մինչև հրդեհավտանգ ժամանակաշրջանն սկսվելը, հաստատում են անտառային հրդեհների դեմ պայքարի գործնական առաջադրանքները.

- սահմանում են անտառային հրդեհները մարելու համար բնակչության, բանվոր-ծառայողների, հակահրդեհային տեխնիկայի, ձեռնարկությունների և կազմակերպությունների տրանսպորտային և այլ միջոցների օգտագործման կարգը.

- հրդեհները մարող անձանց ապահովում են փոխադրամիջոցներով, սննդով և բուժօգնությամբ.

- անտառներում հրդեհավտանգ ժամանակաշրջանի համար նախատեսում են անատառահրշեջ կազմակերպությունների ստեղծումը և ապահովում են դրանց պարտականությունների կատարումը.

- աջակցում են հակահրդեհային ճանապարհների շինարարությանը և վերականգնմանը, անտառահրշեջ ծառայությունների ապահովմանը վառելիքաքսանյութերով, ինչպես նաև հրդեհավտանգ ժամանակաշրջանի համար Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված մարմիններին ապահովում են անհրաժեշտ հերթապահ մեքենաներով և տրանսպորտային այլ միջոցներով ու վառելիքի պաշարով.

- կազմակերպում են հրդեհային անվտանգության կանոնների պահպանման լայն լուսաբանումը զանգվածային լրատվության միջոցներով.

- համաձայնեցնում են հրդեհների դեմ պայքարի բոլոր միջոցառումները, անհրաժեշտության դեպքում այդ նպատակի համար ստեղծելով հատուկ հանձնախմբեր.

- ապահովում են վնասատուների և անտառի հիվանդությունների դեմ պայքարի միջոցառումների իրականացումը:

 

Հոդված 50.

Ձեռնարկությունների և կազմակերպությունների պարտականությունները, որոնց գործունեությունն ազդում է անտառների վիճակի և վերարտադրության վրա

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան այն ձեռնարկությունները և կազմակերպությունները, որոնց գործունեությունն ազդում է անտառների վիճակի և վերարտադրության վրա, պարտավոր են պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինների հետ համաձայնեցված կիրառել տեխնոլոգիական, սանիտարական և անտառների պահպանությունն ապահովող այլ միջոցառումներ:

 

ԳԼՈՒԽ  XVI

 

ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

Հոդված 51.

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության պետական անտառային պահպանության ծառայությունը

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության պետական անտառային պահպանության ծառայությունը կազմակերպում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինների համակարգում՝ անտառների պահպանության և պաշտպանության միջոցառումներ իրականացնելու և անտառների վիճակի պահպանության, պաշտպանության օգտագործման նկատմամբ հսկողություն ապահովելու նպատակով:

Պետական անտառային պահպանության ծառայությունը լիազորված է կանխելու և վերացնելու անտառային օրենսդրության խախտումները:

Պետական անտառային պահպանության ծառայության աշխատակիցներն իրավունք ունեն՝

- կրել սահմանված կարգի համազգեստ, որը տրվում է անվճար.

- իրենց սեփական տների նորոգման համար անտառտնտեսությունից անվճար ստանալ շինափայտ.

- Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ստանալ ծառայողական հողակտորներ.

- ծառայության ժամանակ կրել և օգտագործել հրազեն՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով.

- անտառային օրենսդրության խախտումների համար վարչական պատասխանատվության ենթարկել պաշտոնատար անձանց, քաղաքացիներին, ինչպես նաև դատարան և արբիտրաժ հայցեր ներկայացնել անտառային տնտեսությանը հասցված վնասի հատուցման պահանջով:

Անտառային պահպանության ծառայության աշխատակիցները ենթակա են անձի պարտադիր պետական ապահովագրության՝ անտառների վերարտադրության, պահպանության և պաշտպանության արտաբյուջետային ֆոնդի միջոցների հաշվին:

Պետական անտառային պահպանության ծառայության աշխատակիցների կազմը հաստատում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինը:

Պետական անտառային պահպանության ծառայության գործունեությունը կարգավորվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության կողմից հաստատված կարգով:

 

ԳԼՈՒԽ  XVII

 

 ԱՆՏԱՌՕԳՏԱԳՈՐԾՄԱՆ ՎՃԱՐՆԵՐ

 

Հոդված 52.

Անտառօգտագործման վճարների չափերը և դրանց գանձման կարգը

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառօգտագործումը (անտառային ֆոնդի օգտագործումը) վճարովի է, բացառությամբ գիտահետազոտական նպատակներով անտառային ֆոնդից օգտվելու դեպքերի:

Անտառօգտագործման վճարների չափերը սահմանվում են, ելնելով անտառային պաշարի տեսակից, որակից և քանակից, անտառային ֆոնդի օգտագործվող հատվածի բնական-աշխարհագրական, անտառապատման և տնտեսական պայմաններից, ստացված արտադրանքի գներից:

Անտառօգտագործման վճարները կարող են գանձվել անտառային ֆոնդի օգտագործումից ստացված արտադրանքի միավորի հաշվարկից, իսկ անտառօգտագործման առանձին տեսակների համար՝ անտառային ֆոնդի օգտագործվող տարածության յուրաքանչյուր հեկտարի համար սահմանված դրույքներով:

Անտառօգտագործման վճարների գանձման կարգը և պայմանները սահմանվում են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ:

 

Հոդված 53.

Անտառօգտագործման վճարների բաշխումը

 

Անտառօգտագործման վճարները մուտքագրվում են պետական բյուջե և հատկացվում են առաջին հերթին անտառների պահպանության, պաշտպանության և վերարտադրության համար:

Այդ միջոցներից անտառների պահպանության, պաշտպանության և վերարտադրության հատկացումների չափերը որոշում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարությունը:

 

ԳԼՈՒԽ  XVIII

 

ԱՆՏԱՌԱՇԻՆՈՒԹՅՈՒՆ

 

Հոդված 54.

Անտառաշինության էությունը

 

Անտառաշինությունն ընդգրկում է անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության, արտադրողականության բարձրացման, արդյունավետ օգտագործման, անտառային տնտեսության միասնական գիտատեխնիկական քաղաքականության իրականացման միջոցառումների համակարգը:

Անտառաշինությունն ընդգրկում է՝

- տնտեսական ձեռնարկությունների տարածքների սահմանների որոշումը և ներտնտեսական կազմակերպումը.

- տեղագրական աշխատանքների կատարումը և անտառների քարտեզագրումը.

-անտառային ֆոնդի գույքագրումը, որի միջոցով որոշում են անտառների տեսակային և տարիքային կազմը, վիճակը, ինչպես նաև անտառային պաշարների որակական և քանակական բնութագրերը.

- անտառային ֆոնդի այն հատվածների հայտնաբերումը, որտեղ անհրաժեշտ է կատարել խնամքի, սանիտարական և միջանկյալ օգտագործման այլ հատումներ, անտառավերականգնման և անտառատարածքի ընդարձակման, անտառի պահպանության և պաշտպանության այլ տնտեսական միջոցառումներ, ինչպես նաև դրանց կատարման կարգի և եղանակների սահմանումը, անտառներն ըստ նշանակության դասակարգելու հիմնավորումը և անտառները մեկ խմբից մյուսը փոխադրելու համար առաջարկությունների նախապատրաստումը.

- անտառավերականգնման հատումների, հաշվարկային հատատեղերի և միջանկյալ օգտագործման հատումների չափերի հաշվարկումը.

- անտառավերականգնման և անտառների ընդարձակման, անտառները հրդեհներից պահպանելու, վնասատուներից և հիվանդություններից պաշտպանելու միջոցառումների և այլ անտառատնտեսական աշխատանքների ծավալների որոշումը.

- կողմնակի և երկրորդական անտառօգտագործման ծավալների, անտառային ֆոնդի մշակութային-առողջարարական և որսորդական տնտեսության կարիքների նպատակներով օգտագործման ծավալների որոշումը.

- անտառաշինության ժամանակ մշակված նախագծերի իրականացման նկատմամբ հեղինակային հսկողությունը, ինչպես նաև այլ անտառաշինական գործողություններ:

 

Հոդված 55.

Անտառաշինության նախագծերը

 

Անտառային տնտեսություն վարող ձեռնարկությունների և կազմակերպությունների համար կազմվում են համապատասխան նախագծեր, որոնք տալիս են անցած ժամանակաշրջանի համար անտառային տնտեսության վարման և անտառօգտագործման ամբողջական գնահատականը, ինչպես նաև մշակում են անտառային տնտեսության հետագա կազմակերպման և զարգացման հիմնադրույթները:

Անտառաշինության նախագծերը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինների կողմից հաստատվելուց հետո հանդիսանում են անտառային տնտեսության վարման և անտառօգտագործման իրականացման, ընթացիկ և հեռանկարային ծրագրավորման պարտադիր նորմատիվատեխնիկական փաստաթղթեր:

 

ԳԼՈՒԽ  XIX

 

 ՊԵՏԱԿԱՆ ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ԿԱԴԱՍՏՐ ԵՎ ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՖՈՆԴԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄ

 

Հոդված 56.

Պետական անտառային կադաստր և անտառային ֆոնդի պետական հաշվառում

 

Պետական անտառային կադաստրի վարումը և անտառային ֆոնդի պետական հաշվառումն իրականացվում են անտառների պահպանության, վերարտադրության, անտառային ֆոնդի արդյունավետ օգտագործման կազմակերպման ու պաշտպանության, քանակական և որակական փոփոխությունների պարբերաբար հսկողության և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարությանը, պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմիններին, շահագրգիռ ձեռնարկություններին, կազմակերպություններին, հիմնարկներին և քաղաքացիներին անտառային ֆոնդի մասին տեղեկություններով ապահովելու համար:

Պետական անտառային կադաստրի և անտառային ֆոնդի պետական հաշվառման տվյալները ենթակա են մամուլում հրապարակման:

Պետական անտառային կադաստրը և անտառային ֆոնդի պետական հաշվառումը բովանդակում է անտառային ֆոնդի իրավական ռեժիմի, դրա քանակական և որակական վիճակի, անտառների դասակարգման և տնտեսական գնահատման մասին այն տեղեկությունների միասնական համակարգը, որոնք անհրաժեշտ են անտառային տնտեսության վարման և անտառային ֆոնդում տնտեսական գործունեության արդյունքների գնահատման համար:

Պետական անտառային կադաստրի վարումը և անտառային ֆոնդի պետական հաշվառումը կատարվում են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության ու օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինների կողմից:

 

ԳԼՈՒԽ  XX

 

ԱՆՏԱՌՆԵՐԻ ՎԻՃԱԿԻ, ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ, ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ, ՎԵՐԱՐՏԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՕԳՏԱԳՈՐԾՄԱՆ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ՊԵՏԱԿԱՆ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

Հոդված 57.

Անտառների վիճակի, պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման նկատմամբ պետական վերահսկողությունը

 

Անտառների վիճակի, պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման նկատմամբ պետական վերահսկողության խնդիրն է՝ ապահովել անտառային ֆոնդի օգտագործման սահմանված կարգի, անտառօգտագործման նորմերի, անտառային տնտեսություն վարելու, անտառների պահպանության և պաշտպանության կանոնների, ինչպես նաև անտառային օրենսդրությամբ սահմանված մյուս կանոնների պահպանումը բոլոր անտառօգտագործողների կողմից:

Պետական վերահսկողությունն անտառների վիճակի, պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման նկատմամբ իրականացնում են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարությունը, պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինները և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում հատուկ լիազորված պետական մարմինները՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:

 

Հոդված 58.

Անտառային մոնիտորինգ

 

Անտառային մոնիտորինգը անտառային ֆոնդի վիճակի և զարգացման ընթացքի (դինամիկայի) դիտարկումների և հետազոտումների գնահատման ու կանխատեսման համակարգն է, որի նպատակն է անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում արդյունավետ կառավարումը և անտառների էկոլոգիական նշանակության բարձրացումը:

 

ԳԼՈՒԽ  XXI

 

ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՎԵՃԵՐԻ ԼՈՒԾՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ԵՎ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՕՐԵՆՍԴՐՈՒԹՅԱՆ ԽԱԽՏՄԱՆ ՀԱՄԱՐ

 

Հոդված 59.

Անտառային վեճերի լուծման կարգը

 

Անտառների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության և օգտագործման բնագավառում ծագող վեճերը լուծվում են դատական կամ արբիտրաժային կարգով:

 

Հոդված 60.

Անտառների սեփականության իրավունքը խախտող գործարքների անվավերությունը

 

Անատառային ֆոնդի հատվածների առքուվաճառքի, նվիրատվության, գրավ դնելու, փոխանակման, ինչպես նաև անտառօգտագործման իրավունքի վերազիջման գործարքներն անվավեր են:

 

Հոդված 61.

Անտառային օրենսդրության խախտումների տեսակները

 

Սույն օրենսգրքի 60 հոդվածով նախատեսված գործարքներ կատարելու, ինչպես նաև՝

- ծառերը և թփերն ապօրինաբար վնասելու և հատելու.

- հրկիզման կան կրակի հետ անփույթ վարվելու հետևանքով անտառը վնասելու կամ ոչնչացնելու.

- անտառներում հրդեհային անվտանգության կանոնների պահանջները խախտելու.

- անտառները քիմիական և ռադիոակտիվ նյութերով, արտադրական կեղտաջրերով, արդյունաբերական արտանետումներով, մնացուկներով և կոմունալ-կենցաղային թափոններով աղտոտելու.

- ժամանակավոր օգտագործման հատկացված անտառային ֆոնդի հատվածների վերադարձման ժամկետները խախտելու.

- անտառամշակույթները, անտառային տնկարկներում սերմնաբույսերը կամ տնկիները, ինչպես նաև անտառավերականգնման համար նախատեսված տարածություններում բնական ծագում ունեցող մատղաշն ու ինքնացանը վնասելու կամ ոչնչացնելու.

- հատատեղերի և ոչ անտառապատ այլ կարգի անտառային հողերի անտառապատման կարգը և ժամկետները խախտելու.

- անտառային ֆոնդի հողամասերն առանց թույլտվության օգտագործելու, այդ հողամասերում ծառերն ու թփերն արմատախիլ անելու, շենքերի կառուցման, բնափայտի մշակման, պահեստների կառուցման և այլ նպատակներով օգտագործման անտառային ֆոնդի տարածքներն ինքնակամ զավթելու և դրանք ըստ պատկանելության չվերադարձնելու.

- անտառային ֆոնդի տարածքում ինքնակամ խոտհունձ կատարելու և անասուններ արածեցնելու, ինչպես նաև խոտհնձի և անասունների արածեցման կանոնները խախտելու.

- անտառային ֆոնդի հողերում խոտհարքները և արոտահանդակները վնասելու.

- անտառային ֆոնդի հողերի բերրի շերտը վնասելու կամ ոչնչացնելու.

- անտառներում սանիտարական կանոնները խախտելու.

- անտառօգտագործման իրավունք տվող փաստաթղթերով նախատեսված նպատակներին կամ պահանջներին չհամապատասխանող անտառօգտագործում իրականացնելու.

- անտառային ֆոնդի հողերում ոռոգման և անտառաչորացման առուները, դրենաժային համակարգերը, ինչպես նաև ճանապարհները վնասելու կամ ոչնչացնելու.

- այն հողամասերում, որտեղ դա արգելված է կամ թույլատրվում է միայն անտառային տոմսերով, ինքնակամ վայրի պտուղ, ընկույզ, սունկ, հատապտուղ և այլն հավաքելու.

- ինքնակամ վայրի պտուղ, ընկույզ, սունկ, հատապտուղ և այլն հավաքելու ժամկետները և եղանակները խախտելու.

- հատատեղերի հատկացման և անտառագնահատման, բնափայտի մթերման և դուրսբերման, երկրորդական անտառանյութ մթերելու, հատատեղերի տեղազննման սահմանված կարգը խատելու.

- անտառային ֆոնդում սահմանափակող, անտառաշինական և այլ նշանները վնասելու և ոչնչացնելու.

- անտառի կենդանական աշխարհին վնաս հասցնելու.

- քամատապալ, ձյունակոտոր, արմատից հատված ծառերը յուրացնելու և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառային օրենսդրության այլ խախտումների մեջ մեղավոր անձինք պատասխանատվություն են կրում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

 

Հոդված 62.

Անտառային ֆոնդի ինքնակամ զավթած հատվածների վերադարձման կարգը

 

Անտառային ֆոնդի ինքնակամ զավթած հատվածները վերադարձվում են ըստ պատկանելության, առանց կատարված ծախսերի հատուցման:

Ինքնակամ զավթված հատվածներն անտառային տնտեսության վարման պահանջներին համապատասխանեցնելու համար անհրաժեշտ ծախսերը կատարվում են անմիջականորեն մեղավորների հաշվին:

 

Հոդված 63.

Անտառների վիճակի և վերարտադրության համար վտանգ ներկայացնող աշխատանքների դադարեցումը

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության կողմից հատուկ լիազորված մարմինները Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով արգելում կամ դադարեցնում են ձեռնարկությունների, կազմակերպությունների և քաղաքացիների կողմից կատարվող աշխատանքները, եթե դրանց իրականացման ընթացքում չեն ապահովվում տեխնոլոգիական, սանիտարական, հակահրդեհային և այլ միջոցառումները, որոնց հետևանքով վտանգ է առաջանում անտառների վիճակի և վերարտադրության համար:

 

ԳԼՈՒԽ  XXII

 

ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԵՐ

 

Հոդված 64.

Միջազգային պայմանագրեր

 

Եթե Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով սահմանված են այլ կանոններ, քան պարունակում է սույն օրենսգիրքը, ապա կիրառվում է միջազգային պայմանագիրը:

 

ԳԼՈՒԽ  XXIII

 

ԱՆՑՈՒՄԱՅԻՆ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

 

Հոդված 65.

Անցումային դրույթներ

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարությանը՝

մշակել և հաստատել սույն օրենսգրքի կիրարկումն ապահովող ենթաօրենսդրական ակտեր:

 

Հոդված 66.

Օրենսգրքի ուժի մեջ մտնելը

 

 Օրենսգիրքն ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից:

 

 

ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀ՝	Ա. ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ
24 դեկտեմբերի 1998թ. ք. Ստեփանակերտ ՀՕ-37