ք. Ստեփանակերտ

ԱՆՏԱՌՆԵՐԻ ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ՀԱՏՈՒՄՆԵՐԻ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հիմք ընդունելով Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անտառային օրենսգրքի 24-րդ հոդվածի 4-րդ մասի դրույթները.

Հաստատել անտառների սանիտարական հատումների կանոնները` համաձայն հավելվածի:

I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1. Սույն կանոններով սահմանվում են անտառների սանիտարական հատումների իրականացման պայմանները:

2. Անտառների սանիտարական հատումները կատարվում են մատղաշ և միջահասակ անտառներում:

3. Անտառների սանիտարական հատումները նպատակաուղղված են անտառի կենսունակության և արտադրողականության բարձրացմանը, սանիտարական վիճակի բարելավմանը, կայունությանը, տնտեսապես արժեքավոր տնկարկների ձևավորմանը և դրանց պահպանության ապահովմանը:

4. Անտառներում սանիտարական հատումներն իրականացվում են անտառի սանիտարական վիճակը բարելավելու համար:

5. Սանիտարական հատման անհրաժեշտությունը, ծավալները և ժամկետները որոշվում են անտառապաթոլոգիական ուսումնասիրությունների կամ մոնիթորինգի արդյունքների հիման վրա:

6. Սանիտարական հատումներն ուղղված են տնկարկների սանիտարական վիճակի բարելավմանը և արտադրողականության բարձրացմանը: Հատումներն իրականացվում են տնկարկներում՝ բնականորեն տապալված, ցցաչոր, քամատապալ, ձնակոտոր, ինչպես նաև հիվանդություններով և վնասատուներով վարակված, հրդեհների հետևանքով կենսունակությունը կորցրած ծառերի հեռացմամբ:

7. Սանիտարական հատումները նախատեսվում և ծավալները հիմնավորվում են անտառապաթոլոգիական ուսումնասիրությունների կամ մոնիթորինգի արդյունքների հիման վրա:

8. Սանիտարական հատումները լինում են ընտրովի և համատարած:

9. Արգելվում է ընտրովի սանիտարական հատումների իրականացումն առանց ծառերի նախնական դրոշմման:

10. Սանիտարական հատումները համարվում են համատարած, եթե կտրվում են անտառի 0.1 հեկտար և ավելի տարածքի ծառերը:

11. Համատարած սանիտարական հատումներն իրականացվում են կենսաբանական կայունությունը կորցրած տնկարկներում և նշանակվում են անկախ տնկարկի տարիքից այն դեպքում, երբ ընտրովի սանիտարական հատումների միջոցով հնարավոր չէ ապահովել տնկարկների առողջացումը:

12. Անտառներում համատարած սանիտարական հատումների իրականացումը թույլատրում է պետական կառավարման լիազորված մարմինը՝ անտառաշինական նախագծերի կամ իր կողմից ստեղծված մասնագիտական հանձնախմբի կազմած հետազոտման ակտի հիման վրա:

13. Տնկարկներում, որտեղ նախատեսվում են համատարած սանիտարական հատումներ, մասնագիտական հանձնախմբի կողմից կատարվում է նախնական հետազոտություն:

14. Մասնագիտական հանձնախումբն ստուգում է տնկարկը սանիտարական հատման ենթարկելու նպատակահարմարությունը, իսկ անտառապաթոլոգիական հետազոտության նյութերի բացակայության դեպքում անցկացնում է նաև հետազոտություն:

15. Անտառի յուրաքանչյուր տեղամասում տնկարկների վնասվածության աստիճանի հետազոտության համար հիմնադրվում են փորձահրապարակներ, որոնցում կատարվում է ծառերի հաշվառում՝ ըստ ծառերի վիճակի կարգը (կատեգորիա) բնորոշող սանդղակի՝ համաձայն N 1 աղյուսակի: Մինչև 50 հեկտար տեղամասում փորձահրապարակի տարածքը պետք է կազմի ընդհանուր տարածքի 2 տոկոսից ոչ պակաս, իսկ 50 հեկտարից ավելիի դեպքում՝ 0.5 տոկոսից ոչ պակաս:

16. Հանձնախմբի կողմից կազմված համատարած սանիտարական հատման հետազոտման ակտը ներառում է հետևյալ տեղեկությունները՝ անտառի խումբը, տնկարկի անտառագնահատման բնութագիրը, ծառատապալման պատճառը, համատարած սանիտարական հատման անհրաժեշտության հիմնավորումը, հատման ժամանակահատվածը, տեխնոլոգիան, հետագա անտառավերականգնման միջոցառումների հանձնարարականը, վարակի կամ վնասի կանխարգելման միջոցառումները:

17. Համատարած սանիտարական հատման թույլտվություն ստանալու համար անտառօգտագործողը պետական կառավարման լիազորված մարմին է ներկայացնում հետևյալ փաստաթղթերը՝

ա) խմբի կողմից կազմված համատարած սանիտարական հատման տեղազննման ակտը.

բ) համատարած սանիտարական հատման ենթակա տնկարկների փորձահրապարակների հաշվառման ամփոփագիրը, որի ձևը հաստատում է պետական կառավարման լիազորված մարմինը.

գ) կազմալուծված և չորացած տնկարկների հաշվառման ամփոփագիրը, որի ձևը հաստատում է պետական կառավարման լիազորված մարմինը.

դ) հատվող տեղամասի գծապատկերը, ուր նշվում են բաժինների համարները, տարածքները, փորձահրապարակների տեղադրությունը:

18. Համատարած սանիտարական հատումների ենթարկված անտառային հողերում պարտադիր իրականացվում են անտառավերականգնման միջոցառումներ:

19. Անտառային հրդեհներից հետո սանիտարական հատումների համար ծառերի ընտրությունը կատարվում է` գնահատելով սաղարթի, բնի արմատաթաթի, ծառերի ընդհանուր վիճակը՝ այրվածքի հետևանքով առաջացած վնասի չափը գնահատելուց հետո: Առաջին հերթին մշակվում են այրված գետնատապալ, այնուհետև ցցաչոր ծառերը: Ընտրովի սանիտարական հատումներն իրականացվում են ծառուտը հրդեհից վնասվելուց հետո՝ սեղմ ժամկետում և ավարտվում տվյալ տարվա ընթացքում, սակայն ոչ ուշ, քան հաջորդող տարվա մայիսի 1-ը: Խոշոր այրվածքների դեպքում մշակման աշխատանքների ժամանակահատվածը երկարացվում է պետական կառավարման լիազորված մարմնի կողմից:

20. Քամիներից ամբողջությամբ կամ մասամբ ջարդված, գետնատապալ ծառերը, ինչպես նաև ձնից և ցրտահարությունից վնասված ծառերի սաղարթի 2/3-ից ավելին ենթակա են մաքրման: Այդ դեպքում վնասված անտառի մշակումն ավարտվում է տվյալ տարվա ընթացքում, սակայն ոչ ուշ, քան մինչև հաջորդող տարվա մայիսի 1-ը: Մեծ տարածքներով հողմակործան ծառերի մաքրման աշխատանքները կարող են երկարաձգվել պետական կառավարման լիազորված մարմնի որոշմամբ:

21. Ծառերը, որոնք վարակված են բնափայտային վնասատուներով և բնորոշվում են վիճակի III կարգով (կատեգորիայով), կարող են ընտրվել հատման, եթե տնկարկների լրիվությունը չի իջնում թույլատրելի սահմանից:

Ծառերի ընտրությունը, դրոշմումը և հատումը կատարվում է` ելնելով ծառի ընդհանուր վիճակից, կեղևի տակ և բնափայտում առկա վնասակար միջատների քանակից և բնափայտի կենսաբանական հատկանիշներից:

Ասեղնատերևների և լայնատերևների կրծող միջատներով վարակված ծառերի հատման համար ընտրությունը կատարվում է ասեղնատերևների և լայնատերևների վերականգնման վեգետացիոն ժամանակահատվածից հետո:

22. Արմատային կոշտուկներով և կոճղասնկով վարակված ասեղնատերևավոր տնկարկներում հատման ենթակա են մաքրման վիճակի III-VI կարգ (կատեգորիա) ունեցող ծառերը:

Համանման ընտրովի սանիտարական հատումներ իրականացվում են կաղնուտներում և մյուս լայնատերև տնկարկներում, որտեղ առկա են կոճղասնկային հիվանդությունների օջախներ:

23. Խեժառատ քաղցկեղով վարակված սոճու տնկարկներում հատման համար ընտրվում են միայն բարձր աստիճանի վարակվածություն ունեցող (սաղարթի ստորին հատվածից վերքը շրջապատում է բնի 2/3-ը), դեղնող ասեղնատերևներով, բնափայտային վնասատուներով վարակված ծառերը:

24. Կաղնուտներում, որոնք վարակված են անոթային սնկերով, ենթակա են մաքրման վիճակի IV-VI կարգ (կատեգորիա) ունեցող ծառերը: Հատումը կատարվում է աշուն-ձմեռ ժամանակահատվածում, իսկ այդ ծառերի հատման համար ընտրությունը և դրոշմումը կատարվում են տերևակալված վիճակում:

25. Նեկրոզային քաղցկեղով վարակված ծառերը մաքրման համար ընտրվում են այն դեպքում, երբ վերքը շրջապատել է բնի 1/2-ից ավելին: